Een bedrijfsmodel bouwen, hoe doe je dat?

Je hebt de knoop doorgehakt en besloten om voor jezelf te beginnen. Je hebt een gat in de markt gevonden, tijd om daarmee aan de slag te gaan. Een van de vragen waar je mee te maken krijgt, is het bedrijfsmodel. Een belangrijk onderdeel waarin heel veel onderdelen van je bedrijf samenkomen. Wil je een eigen bedrijfsmodel bouwen, maar weet je niet waar je moet starten? Dan is dit artikel een goed beginpunt.

Wat is een bedrijfsmodel?

Het bedrijfsmodel is, platgeslagen, de manier waarop je je bedrijf organiseert. Als het goed is, heb je een heldere missie voor je bedrijf. En weet je welke waarde je je klanten wilt bieden. Dan is het de kunst om je bedrijf zo te organiseren, dat het aan dat doel bijdraagt. En dat werkt tot diep in je bedrijf door.

Je doet er goed aan om je bedrijfsmodel al te ontwerpen voor je je bedrijf begint. Maak het een onderdeel van je ondernemingsplan.

Hoe dat werkt, gaan we verder uitwerken aan de hand van een voorbeeldcasus. We gaan kijken naar het fictieve bedrijf van Rein.

Een bedrijfsmodel bouwen voor Rein

Rein heeft al jaren veel interesse in persoonlijke financiën. Hij weet daar inmiddels veel over, maar ziet om zich heeft dat mensen ermee stoeien. En dus besluit hij voor zichzelf te beginnen. Niet lang daarna is financieel adviesbureau “Rijk met Rein” een feit.

Hij heeft een duidelijke missie: Rein wil dat zijn klanten uiteindelijk zelf hun financiën kunnen regelen. En met die missie in het vizier richt hij zijn bedrijf in. Hij meet iedere beslissing daaraan af. En deze missie is de basis voor het bedrijfsmodel dat Rein bouwt

Een bedrijfsmodel bouwen met het Business Model Canvas

Stel dat jij in dezelfde positie zit als Rein. Dan hoef je gelukkig niet zelf het wiel uit te vinden. Er zijn tal van modellen beschikbaar, waarmee je de uitdagingen in het management het hoofd kunt bieden. En zo ook voor het bedrijfsmodel. Hiervoor is het Business Model Canvas heel populair. De theorie en achtergronden leg ik je in een ander bericht uit. We richten ons nu op de praktijk.

We doen net of Rein ook voor dit model kiest. Laten we eens kijken hoe hij de verschillende onderdelen invult.

De waardepropositie

Midden in het Business Model Canvas staat de waardepropositie. Dit is dan ook het hard van je bedrijfsmodel. Hier beschrijf je de waarde die je jouw klanten gaat bieden. Dan is het verleidelijk om dat financieel te doen (“ik verkoop koppen koffie voor € 5,00”). Maar dat is niet wat men hier bedoelt. Je geeft hier aan wat de waarde van jouw diensten en producten voor jouw klanten is.

Rijk met Rein zorgt ervoor dat klanten zelf hun persoonlijke financiën kunnen regelen. De waarde die Rein daarmee biedt, is bijvoorbeeld rust. Zijn klanten kunnen zelf een goede financiële strategie maken. Zo kunnen ze weloverwogen keuzes, die bijdragen aan hun doelen. Ze hoeven zich niet eerst te verdiepen in allerlei moeilijke dingen of uren het internet af te struinen.

Deze beschrijving zet Rein in vak “Waardepropositie”. Vandaag kun je twee kanten op. Naar links kun je naar de kosten en leveranciers. En ga je naar rechts, dan ga je verder met de klanten en opbrengsten. Voor het voorbeeld werken we verder naar links en beginnen we met de kosten en leveranciers. Hier kunnen we dan aan de rechterkant op voortborduren.

Links: de productiekant

Aan de linkerkant van de Waardepropositie gaan we kijken naar de productie. Welke producten en diensten ga je aanbieden? En hoe ga je deze vervaardigen? Dit diepen we uit op basis van de kernactiviteiten, de hulpmiddellen, de partners en de kostenstructuur.

Kernactiviteiten

De volgende stap is het bepalen van de kernactiviteiten. Wat ga je straks nou eigenlijk doen, om je klanten die beloofde waarde ook echt te bieden? Ook hier geldt, zeker in het begin, “less is more”. Als je minder doet, en je daar je aandacht op richt, kun je daar veel meer resultaat mee bereiken.

Rein kiest voor een drietal kernactiviteiten. Allereerst bouwt hij een kennisbank, waarin zijn klanten informatie over persoonlijke financiën kunnen vinden. Daarnaast zorgt hij voor hulpmiddelen, die zijn klanten begeleiden bij het maken van keuzes. En hij zorgt ervoor dat zijn klanten, als ze er echt niet uitkomen, gemakkelijk om hulp kunnen vragen.

Waar we nog niet naar kijken, is wat het allemaal moet gaan kosten. Dat komt later in het model.

Hulpmiddelen

Nu je weet wat je wilt doen, kun je aan de slag met de belangrijkste hulpmiddelen. Wat heb je nodig om jouw kernactiviteiten aan te kunnen bieden?

Ook hier denkt Rein over na. Omdat mensen zelf hun financiën moeten kunnen regelen, moeten ze gemakkelijk bij zijn adviezen en informatie kunnen. Op een moment dat het hen uitkomt. Dus is een goede website eigenlijk onmisbaar. Daarnaast heeft hij een goed systeem nodig om vragen in te kunnen verzamelen en beantwoorden. Zo weet jij zeker dat hij geen vragen over het hoofd ziet.

Partners

Nummer 1 wordt je niet alleen. En ook als nummer 1 worden helemaal je doel niet is, kun je eigenlijk niet zonder partners. Je hebt uiteindelijk toch een bank nodig. En iemand die je de benodigde software levert om bijvoorbeeld je boekhouding in te doen.

Voor Rein is het aantal partners beperkt. Hij heeft een goede hostingprovider nodig. Daarnaast zijn een betrouwbare betaalprovider en een bank onmisbaar. Afhankelijk van hoe technisch Rein is, kan hij daarnaast een webbouwer nodig hebben. En omdat financieel advies best risicovol is, heeft hij een aansprakelijkheidsverzekering nodig. Omdat hij zijn diensten online aanbiedt, heeft hij geen behoefte aan zalen of een spreekruimte. Later misschien wel, maar nu nog even niet.

Kostenstructuur

Heb je al die tijd al de neiging om de kosten inzichtelijk te maken? Dan kun je nu je lol op. Je weet wat je gaat doen, wat je nodig hebt en bij wie je dat gaat halen. En dat betekent dat je de kostenstructuur inzichtelijk kunt gaan maken. Let op! De STRUCTUUR! Dus niet de feitelijke kosten. De kostenstructuur geeft aan hoe je zakelijke kosten zijn opgebouwd. Zijn het vooral vaste lasten? Of zijn de meeste kosten flexibel en variëren ze met de productie?

Voor Rijk met Rein zijn de kosten vooral structureel. De grootste kostenpost zijn de hosting, verzekeringspremie en vaste kosten voor de bankrekening. Daarnaast betaalt hij ook per klant een klein bedrag, voor de betaling. Maar die kosten zijn zullen hooguit een paar euro zijn.

Rechts: de verkoop

Rechts van de waardepropositie gaan we kijken naar de verkoop. Aan wie ga je je producten verkopen? Hoe onderhoud je die relaties? En op welke manier ga je hen de kosten in rekening brengen? Hiervoor beginnen we aan de uiterst rechterkant van het Business Model Canvas, bij de klantsegmenten. Daarna kijken we naar de klantrelaties en de kanalen. En ten slotte duiken we in de opbrengstenstructuur.

Klantsegmenten

Waar we bij de productie “van binnen naar buiten” werkte, beginnen we nu aan de uiterst rechterkant. Bij de klantsegmenten zelf. En dat is ook bewust. Het werkt namelijk veel makkelijker om eerst te weten welke groepen klanten je gaat bedienen. Dan kun je het relatiemanagement en de kanalen daarop aanpassen. En ook voor de opbrengstenstructuur is het goed om alvast een beeld van je klanten te hebben.

Een klantsegment is een groep klanten met vergelijkbare eigenschappen. Zij hebben allemaal ongeveer dezelfde behoefte, voorkeuren, uitdagingen of andere overeenkomst. In de marketing worden dat ook wel eens persona’s genoemd. Hoe scherper je de uitdagingen en behoeften je in beeld hebt, hoe beter je hen kunt bedienen. En het helpt dus ook als je voor een vrij specifieke groep kiest.

Rein kiest voor Rijk met Rein voor mensen die moeite hebben om rond te komen. Ze zijn op zoek naar tips om meer geld over te houden, en meer waar voor hun geld te krijgen. Daarnaast zitten zij misschien ook wel met schulden waar ze graag vanaf willen. Daar haalt Rein eigenlijk wel de meeste voldoening uit.

Klantrelaties

We gaan als eerste kijken naar het type klantrelaties dat je wilt onderhouden. Wil je een hele persoonlijke band, waarin je met elkaar meegroeit? Of ga je juist voor de massa en ben je vooral aan het zenden? Allebei hebben zo hun voor- en nadelen. De keuzes die je daarin maakt, zijn vooral gebaseerd op jouw voorkeuren.

Rein wil graag zo veel mogelijk mensen helpen. En omdat zijn doelgroep het toch al niet zo breed heeft, kiest hij ervoor met de grote groepen tegelijk een relatie te onderhouden. Dat is goedkoper dan iedere klant jaarlijks te bezoeken.

Kanalen

De manier waarop je de klantrelaties beheert, bepaalt welke kanalen je gebruikt. Ga je vooral voor persoonlijke relaties? Dan zal je veel meer gebruik maken van netwerken, gesprekken, persoonlijke e-mails en de telefoon. Ga je voor een meer relaties, en mogen die daarom wat oppervlakkiger blijven? Dan kun je meer vertrouwen op nieuwsbrieven en sociale media bijvoorbeeld.

Rein kiest voor dat laatste. Hij bouwt een mailinglijst op, waarmee hij zijn klanten regelmatig nieuwsbrieven kan sturen. En hij onderhoud een Instagram-account waarop hij regelmatig financiële tips en het laatste nieuws deelt. Met klanten die hem persoonlijke vragen stellen, onderhoudt hij contacten met persoonlijke e-mails. Hierdoor kan hij veel mensen tegelijk bereiken. En tegelijkertijd kan hij de kosten zo laag houden.

Opbrengstenstructuur

De opbrengstenstructuur geeft weer hoe je uiteindelijk omzet voor je producten en diensten gaat genereren. Dit noem je ook wel het verdienmodel. En daar heb je werkelijk 1001 verschillende manieren voor. Van het bekende “uurtje, factuurtje” (wat overigens officieel “nacalculatie” heet) tot complexe abonnementen. En het hoeft ook lang niet altijd je klant te zijn die voor de producten en diensten betaalt.

Ook voor Rijk met Rein zijn er verschillende opties. Hij kan zich per vraag laten betalen. Of een abonnement aanbieden waarmee mensen toegang krijgen tot zijn kennisbank. En natuurlijk kan een combinatie van die dingen ook. Maar Rein realiseert zich ook, dat mensen die moeilijk kunnen rondkomen daar misschien helemaal geen geld voor uit willen geven.
Daarom besluit hij te zoeken naar sponsoren. Mensen die op zijn website willen adverteren bijvoorbeeld. Of die hem een commissie willen betalen als mensen via zijn website klant bij sponsoren worden. Zo verdient hij toch een goed inkomen aan zijn website, zonder dat het de gebruikers van zijn website geld kost.

Het resultaat: gemakkelijk een bedrijfsmodel bouwen

Op basis van het Business Model Canvas heeft de fictieve Rein nu een eigen bedrijfsmodel gebouwd. En als jij hebt meegeschreven, heb je dat voor jezelf ook gedaan. Het bedrijfsmodel van Rein ziet er nu als volgt uit:

Rijk met Rein helpt mensen om zelf hun persoonlijke financiën te regelen. Dit doet hij voornamelijk voor mensen die moeilijk rond kunnen komen. Zij kunnen gebruik maken van zijn kennisbank en keuzehulpen. En ze kunnen hem persoonlijke vragen stellen.
Reijn onderhoudt contact met grote groepen mensen tegelijk. Bijvoorbeeld via sociale media en een nieuwsbrief. De mensen die zijn website gratis gebruiken. Rein haalt zijn opbrengsten uit advertenties.
De kernactiviteiten van Rijk met Rein zijn de kennisbank, keuzehulpen en het beantwoorden van persoonlijke vragen. Hiervoor heeft hij voornamelijk een goede website nodig. Hiervoor werkt hij samen met een betrouwbare hostingprovider. De kosten zijn voornamelijk van structurele aard.

Nu zijn zowel Rein als Rijk met Rein fictieve voorbeelden. Ik heb ze speciaal voor dit artikel bedacht. Maar het geeft je wel een beeld van hoe jij een bedrijfsmodel voor jezelf kunt bouwen.

Hulp nodig? Vraag erom!

In een blogbericht kan ik je best wat uitleggen. Toch vervangt het nooit een bedrijfskundig advies of persoonlijke begeleiding. Heb je hulp nodig? Schakel dan altijd een professional in. Zoals een bedrijfsadviseur of –coach.