Wat staat er in een ondernemingsplan?

Iedereen die een bedrijf wil beginnen, maakt er eentje: een ondernemingsplan. Of business plan, maar net hoe je het noemen wilt. En misschien wil jij er ook een maken. Maar waar begin je? En wat staat er eigenlijk allemaal in een ondernemingsplan? Het antwoord op deze en andere vragen vind je in dit artikel.

Een stukje basiskennis: het waarom achter het ondernemingsplan

Voor we ons in de inhoud storten, is het goed om wat basiskennis op te doen. Je leert eerst wat een ondernemingsplan eigenlijk is en waarom je er tijd in zou investeren.

Een ondernemingsplan is een concreet plan voor een bedrijf. Je schrijft het vaak als je een nieuw bedrijf wilt beginnen. Maar je kunt het ook gebruiken als een startpunt voor veranderingen. Je gebruikt het dan om de toekomstige situatie helder te krijgen. En om gemakkelijker stappen te kunnen zetten om de veranderingen in gang te zetten.

Het is aan te raden om het plan ook daadwerkelijk uit te schrijven. Die helpt je om je gedachten op een rij te zetten en je plannen concreter te maken. Vaak krijg je tijdens het schrijven vanzelf andere ingevingen die je plan nog beter maken. Jij bent dus de belangrijkste doelgroep.

Als het plan klaar is, kun je het ook voor andere doelgroepen gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan de bank en andere geldschieters. Zij gebruiken je ondernemingsplan om je ideeën te beoordelen. Het is de bedoeling dat je hen het vertrouwen geeft, dat jouw bedrijf een goede investering is. Of dat je bedrijf voldoende kans van slagen heeft, om je het benodigde geld te lenen.

Daarnaast kun je het gebruiken om andere mensen te overtuigen. Bijvoorbeeld om samen met jou in het bedrijf te stappen. Of om er op een andere manier een bijdrage aan te leveren.

Het ondernemingsplan, wat staat daarin?

In praktijk kun je je ondernemingsplan vergelijken met een plan van aanpak. Je bepaalt vooraf wat je wilt bereiken en hoe je dat wilt gaan doen. Het is wel een zeer uitgebreid plan. Want je moet over best wel wat zaken goed nadenken. Zaken die op verschillende terreinen spelen, maar die uiteindelijk wel in elkaar moeten schuiven tot 1 geheel.

Je kunt het ondernemingsplan opdelen in zes onderdelen: je idee, het product of de dienst, je voorgenomen strategie, de marketing, het financiële plaatje en de juridische aspecten. In ieder onderdeel vind je specifieke aandachtspunten. In dit artikel gaan we alleen in op de theorie. De concrete aanpak leg ik je uit in een andere reeks van artikelen.

Het idee

Ieder bedrijf begint met een idee. Je wilt iets doen of maken en daarmee mensen verder helpen. Je wilt een probleem oplossen of de wereld mooier en rijker maken. Dat klinkt heel zweverig, maar dat is eigenlijk wel waar het op neerkomt.

In dit hoofdstuk werk je uit wat je wilt gaan doen. Wat wil je precies bereiken? Welk probleem ga je oplossen of wat ga je toevoegen? En misschien nog wel belangrijker: waarom wil je dat zo graag?

Je kunt het hoofdstuk opdelen in vier paragrafen:

• Je “WHY”-statement. Hierin beschrijf je waarom je doet wat je doet. Die beschrijving vul je aan met hoe je dat doet. En ten slotte wat je dat wilt gaan doen. “Wat” is in dit geval een bedrijf beginnen. En je kunt daarbij al een inkijkje in je aanbod geven.
• De missie en visie van je bedrijf. Dit noem je bij elkaar het mission statement. Je missie geeft daarbij weer wat je wilt bereiken. Je visie beschrijft de manier waarop je naar je bedrijf, de markt en de wereld om je heen kijkt.
• En ten slotte het business model. Dit beschrijft de manier waarop je bedrijf, zij het in hele grote lijnen, georganiseerd wordt. Een handig model om dat vorm te geven is het Business Model Canvas.

Je product of dienst

Nu je idee duidelijk is, kun je het een stapje concreter maken. Je kunt aan de slag met je producten of diensten. Met datgene wat je je klanten daadwerkelijk gaat aanbieden dus.

Je kunt alle kanten op in dit gedeelte. In principe is bijna overal een markt voor. Wel is het handig om het zo concreet mogelijk te maken. En begin met een klein aantal producten of diensten. Dat gaat je helpen bij de marketing. En je kunt makkelijker producten en diensten toevoegen dan afstoten.

Je voorgenomen strategie

De basis van je bedrijf ligt nu. Tijd voor de praktijk! Hoe ga je ervoor zorgen dat je bedrijf een succes wordt?

De strategie beschrijft een aantal belangrijke dingen. Allereerst je doelen. Beschrijf die zo concreet mogelijk. Bijvoorbeeld op basis van de SMART-methode.

Met je doelen in het vizier maak je een plan om die te bereiken. Je beschrijft de tussenstappen en subdoelen die je onderweg neemt.

De strategie mag nog op hoofdlijnen zijn. Je kunt erin uiteraard wel een aantal data noemen om een richting te geven. Maar het is nog niet nodig om een gedetailleerde planning te maken.

Het marketingplan

Er zijn maar weinig producten en diensten  die vanzelf “lopen”. Onbekend maakt immers onbemind. En dus is het belangrijk om je producten op de markt te brengen. Dit noem je marketing. In je ondernemingsplan staat een marketingplan voor het het bedrijf en het aanbod waar je mee gaat beginnen.

Marketing is meer dan promotie en reclame. Een klein budgetje vrijmaken voor wat advertenties is dus niet genoeg. Je moet er breder naar kijken en over nadenken.

Ook daarvoor is gelukkig een model beschikbaar. Een bekend en veel gebruikt model zijn de 5 P’s van Kotler. Dit model laat je nadenken over:

• product;
• prijs;
• plaats;
• promotie, en;
• personeel.

Marktonderzoek

Om de vijf P’s goed uit te werken, zul je wat onderzoek moeten doen. Je wilt een beeld krijgen van de markt die je gaat bedienen. Waar wonen en werken die mensen? Wat vinden ze belangrijk? En wat willen ze aan je producten en diensten uitgeven?

Marktonderzoek is niet altijd makkelijk. Gelukkig zijn er wel veel (online) bronnen die je kunnen helpen. Het Centraal Bureau voor de Statistiek stelt bijvoorbeeld veel informatie beschikbaar.

Om de omgeving van je bedrijf in kaart te brengen kun je een DESTEP-analyse uitvoeren. Je kijkt hier naar een aantal plaatselijke factoren:

• Demografie: hoe is de bevolking samengesteld?
• Economie: hoe staan de inwoners en de gemeente er economisch voor?
• Sociaal: hoe verlopen de sociale relaties in de samenleving? Welke culturele aspecten kom je tegen?
• Technologie: welke technische mogelijkheden heb je?
• Ecologie: hoe is de natuur er in de regio aan toe?
• Politiek: wat doet het gemeentebestuur en de Rijksoverheid?

Het financiële plaatje

Ondernemen is niet veel meer dan iemands probleem oplossen op een winstgevende manier. En dus kan een financieel plan niet in je ondernemingsplan ontbreken.

In het financieel plan maak je een verwachting van je financiën. Je “test” alvast of je plan financieel klopt. Dit doe je aan de hand van een aantal financiële overzichten. Daarmee maak je een soort “proefversie” voor het eerste jaar. Je maakt:

• een investeringsplan;
• een beginbalans;
• de winst- en verliesrekening;
• de liquiditeitsbegroting, en;
• en de eindbalans.

Een juridisch plan

Ondernemen is ook risico’s nemen. Maar een goede ondernemer staat ook niet te popelen om onnodig risico te lopen. Sterker nog: ook dan beperk je die het liefst zo veel mogelijk. Een juridisch plan is dus ook een onmisbaar onderdeel van het ondernemingsplan.

Je hoeft op dit punt nog niet alles klaar te hebben. Maar je moet wel over een paar dingen nadenken. Dit zijn:

• de rechtsvorm die je wilt aannemen;
• alle vergunningen en diploma’s die je nodig hebt;
• of je bedrijfsnaam aan de regels voldoet, en;
• voor welke risico’s je je wilt verzekeren en hoe je met andere risico’s om wilt gaan.

Hoe ziet een ondernemingsplan eruit?

Je weet nu wat er in je ondernemingsplan staat. Maar hoe ziet zo’n plan er dan uit? En in welke volgorde komen deze hoofdstukken aan bod?

Dat is makkelijker dan je misschien denkt. Er zijn namelijk geen spelregels voor hoe een ondernemingsplan eruit moet zien. Je kunt het uitwerken in een document van tientallen pagina’s. Maar er zijn ook genoeg mensen die het plan helemaal niet uitschrijven. Zij maken het in hun hoofd en hebben daar genoeg aan.

Er zijn dus ook geen regels voor de inhoud en volgorde. Je hebt in dit artikel een leidraad voor de inhoud gekregen, die je naar eigen inzicht kunt uitbreiden of aanpassen. En als je een andere volgorde wilt, zal niemand daar moeilijk over doen. Het kan wel zo zijn dat banken en financierders een bepaald format willen zien. Dat laten zij je dan weten.

Overweeg je om zelf een bedrijf te beginnen? Je weet nu wat er in een ondernemingsplan staat. Begin vandaag nog en schrijf er een!